
Het raadsel van Pindarus
De afgelopen twee blogs kwam het al voorbij: become who you are! Een belangrijk doel van Thymoz World. Het klinkt best eenvoudig, worden wie je bent. Het suggereert dat iemand ergens al weet wie hij of zij is en er alleen nog achter moet komen hoe dat er dan precies uitziet. In de praktijk blijkt het echter een lastige opgave. Bovendien: wie ziet de aanleiding om zichzelf deze vraag te stellen? En wil je je dan inspannen om het antwoord te vinden?
De aanleiding komt vaak voort uit een gevoelde noodzaak. Je leven verloopt niet zoals je voor ogen had. Of het nu gaat om je werk, de relaties die je hebt of de eigenwaarde die je niet of te weinig voelt. Soms lijkt het leven je erop te wijzen dat er iets moet gebeuren. En dat jijzelf aan zet bent.
Een eerste stap is dan een zelfonderzoek. Al dan niet met hulp ga je op zoek naar de oorzaak van je ongemak. Als je denkt het gevonden te hebben, dan vraag je je af wat je eraan zou kunnen doen om weer te repareren wat er ‘stuk’ is. Of, als dat niet mogelijk is, wat je kan doen om je leven te veranderen. Je zoekt naar je talenten en vraagt bevestiging van mensen die je het beste kennen. Je talenten worden dan al snel wie je bent. Identificatie met wat goed aan je is ligt voor de hand. Wat je als minder of ondermaats aan jezelf ervaart. moet vermeden worden. Gecamoufleerd zelfs. Na deze heroriëntatie heb je met een beetje geluk een nieuwe focus gekregen en kan je verder met je verbeterde ik.
Natuurlijk, ik geef een versimpelde voorstelling van zaken. In werkelijkheid is dit veelkoppig monster in vele variaties. Maar in de kern is dit wel hoe het vaak gaat. Een nieuwe afstemming van het eigen ik met de sociale en professionele context waar je in verkeert. Een opnieuw aanpassen aan een verder vaak gelijkblijvende omgeving waar je jezelf weer beter in hoopt te herkennen. Soms tegen beter weten in. En soms moet je van omgeving veranderen om weer verder te kunnen.
Het bovenstaande heeft weinig te maken met het idee van worden wie of wat je bent. Zelfwording is een raadsel, zoals de titel van deze blog al aangeeft. Een raadsel met tijdelijke antwoorden. Het was de Griekse dichter Pindarus die het eerste de paradox van zelfwording beschreef. De paradox dat we denken een vastliggende natuur hebben die we nog niet bereikt hebben. Dat het een zaak is van ontwikkelen en gebruiken van onze talenten. Onze individuele natuur is echter wel degelijk aan verandering onderhevig. Je kan doelbewust aan jezelf werken en dan merken dat je ondertussen veranderd bent. Onze natuur is hooguit ten dele gegeven. Het vraagt karakter om jezelf te vormen.
Worden wie je bent is een proces waarbij je onderzoekt of de conditioneringen die jou gevormd hebben wel de jouwe zijn. Je realiseert je dat je niet alleen een mens bent die op basis van sociale, culturele en pedagogische regels leeft. Er is ook nog iemand anders. Je innerlijke mens. Deze kan gaan botsen met je geconditioneerde mens. Interne conflicten ontstaan en uiten zich dan maar al te vaak in het dagelijkse leven. Zonder meteen prijs te geven wat de aard van het conflict is.
Wat te doen? De keuze maken om uit te vinden wie je bent. Daar begint het mee. Mensen geven op de meest uiteenlopende manier signalen af waar hun hart voor klopt. Het is de kunst dit op te gaan merken. Een keuze maken om een leven te leiden wat werkelijk het jouwe is, is niet eenvoudig. Het is niet alleen een kwestie van veel aandacht aan je innerlijk besteden door yoga, meditatie of welke andere praxis dan ook. Ook al kan dat zeker behulpzaam zijn. Zelfwording is een constante oefening in jezelf worden. Jezelf serieus nemen en luisteren wat je geest en je lichaam je vertellen. Gaandeweg durven experimenteren en accepteren dat niet alles gaat lukken. Dan komt er een moment dat de aanvankelijke vrees waarmee de keuze om jezelf te vinden gepaard gaat, omslaat in een vorm van geluk. Het geluk dat je de keuze hebt gemaakt jezelf te vinden en de rijkdom die je dat brengt. Een rijkdom die je aan kan wenden om ook anderen te helpen. Op de manier die jou past. Die jij gevonden hebt.
De zin van het leven is te worden wie je bent. Een bijdrage kunnen leveren aan dat proces van anderen heb ik gevonden als deel van wie ik ben.
Ik sluit af met een citaat van de filosoof Friedrich Nietzsche, die het grote belang benadrukt heeft van het maken van een keuze om zelf je leven te vormen. Een oproep om iets van je leven te maken. Iets wat ik van harte wil beamen:
Niemand kan de brug voor je bouwen waarover juist jij de rivier des levens moet overschrijden, niemand behalve jij alleen. Weliswaar zijn er talloze paden, bruggen en halfgoden die jou door de rivier willen dragen. Maar alleen tegen de prijs van jezelf. Je zou het verpanden en verliezen. Er is in de wereld een enkele weg die niemand kan gaan behalve jij. Waarheen hij leidt? Vraag niet, ga hem!*
Dit is de derde in een serie van tien blogs over Thymoz World. Wil je op de hoogte blijven en een bericht ontvangen als een nieuwe aflevering verschijnt? Schrijf je dan hier in voor het ontvangen van mijn nieuwsbericht.
*Uit: Schopenhauer als opvoeder – Friedrich Nietzsche